Aktualności

Praca dyplomowa nagrodzona w XXVIII Konkursie Prac Magisterskich im. Lucjana Hofmana za 2024 r.

Głównym celem pracy była analiza jakości i poziomu życia osób niepełnosprawnych w krajach europejskich, a w szczególności skupienie się na zróżnicowaniu tego zagadnienia w poszczególnych krajach oraz identyfikacji wybranych aspektów, które wpływają na zadowolenie z życia wspomnianej grupy osób. Dostępne dane statystyczne pozwoliły na przeprowadzenie porządkowania liniowego i grupowania krajów UE pod względem badanego problemu. Stworzony model regresji logistycznej porządkowej, wyjaśniający wpływ różnych aspektów jakości życia na subiektywną satysfakcję z życia, wskazał na istnienie statystycznie istotnych zmiennych, które tę satysfakcję z życia determinują.
Porządkowanie liniowe państw UE z wykorzystaniem trzech wybranych metod niemal jednomyślnie wyróżniło kraje będące na czele oraz na końcu rankingu dotyczącego jakości życia osób z niepełnosprawnością. Na podium rankingu najczęściej znajdowała się Austria. Metody te wyróżniły również Hiszpanię, Czechy oraz Irlandię jako kraje o najwyższej jakości życia badanej grupy osób. Są to kraje, które wyróżniają się dobrymi warunkami mieszkaniowymi osób niepełnosprawnych oraz tym, że wsparcie społeczne dla takich osób jest tam silnie postrzegane. Na ostatnich miejscach rankingu znalazła się Bułgaria, Rumunia, Grecja oraz Polska. To w tych państwach osoby niepełnosprawne doświadczają niższej jakości życia. Dzięki zastosowaniu analizy skupień, w grupie wyróżnionej metodą hierarchiczną, która została nazwana skupieniem krajów o najwyższej jakości życia, znalazła się większość krajów UE poza Grecją, Bułgarią i Rumunią. Natomiast w grupie wyróżnionej metodą k-średnich, która została nazwana skupieniem o najgorszej jakości życia, znalazły się trzy wspomniane wcześniej kraje: Grecja, Bułgaria i Rumunia oraz Chorwacja, Włochy, Litwa, Łotwa, Węgry, Słowacja i Polska. Analiza ta wskazała na kraje, w których poziom jakości życia osób niepełnosprawnych jest niższy niż pozostałych państw. Może to stanowić podstawę do zgłębienia problemu tych różnic, które mogą wynikać np. z polityki społecznej krajów i stanowić przesłankę do tworzenia strategii eliminacji czynników wpływających na niższą jakość życia osób niepełnosprawnych, opierając się na politykach innych państw, gdzie jakość życia badanej grupy jest wyższa.
Wykorzystanie porządkowego modelu regresji logistycznej pozwoliło zidentyfikować czynniki, które statystycznie istotnie wpływają na ocenę satysfakcji z życia osób niepełnosprawnych. Zauważono istotny wpływ stopnia niepełnosprawności, stanu zdrowia, źródła dochodu, odczuć dotyczących dochodu gospodarstwa domowego, oceny stanu usług zdrowotnych
w kraju, częstotliwości spotkań z innymi ludźmi, doświadczania dyskryminacji, życia z partnerem oraz kraju zamieszkania respondenta na to, w jaki sposób osoby niepełnosprawne oceniają swoje zadowolenie z życia. Wyższą satysfakcję z życia średnio rzecz biorąc mają osoby, które charakteryzują się: niższym stopniem niepełnosprawności, wyższą oceną stanu zdrowia, pozytywnymi odczuciami dotyczącymi dochodu gospodarstwa domowego oraz wyższą oceną stanu usług zdrowotnych w kraju. Takie osoby częściej spotykają się też z innymi ludźmi, nie doświadczają dyskryminacji, posiadają partnera oraz żyją w kraju, który metoda analizy skupień zaklasyfikowała do skupienia krajów o wyższej jakości życia osób niepełnosprawnych. Ta część analizy mogłaby stanowić podstawę przy formułowaniu działań dotyczących wyrównywania szans i podnoszenia jakości życia osób niepełnosprawnych, skupiając się na istotnych aspektach, które na tę postrzeganą subiektywną jakość życia wpływają.
Podsumowując, przedstawione opracowanie pozwoliło odpowiedzieć na pytanie o zróżnicowanie jakości życia osób niepełnosprawnych w krajach europejskich. Wykorzystane metody wskazały na skupienia krajów o wyższej i niższej jakości życia wspomnianej grupy osób. Techniki modelowania statystycznego wskazały też na istotne aspekty jakości życia, które wpływają na subiektywną ocenę zadowolenia z życia przez badane osoby z niepełnosprawnością.

Aleksandra Zientarska

Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Statystyki

Abstrakt pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem dr Arkadiusza Kozłowskiego