Aktualności

Praca dyplomowa nagrodzona w XXI Konkursie Prac Licencjackich im. Witolda Andruszkiewicza za 2024 r.

Praca ta powstała w celu przybliżenia zagadnienia cyfryzacji oraz wytyczenia wiążących się z nią wyzwań wobec współczesnych rynków pracy. Aby tego dokonać, analizie poddane zostały kwestie dotyczące rynku pracy, procesów digitalizacyjnych oraz ich wzajemnego oddziaływania na siebie w wybranych państwach.

Wskazały one, iż rynek pracy odgrywa istotną rolę w gospodarce każdego z krajów. Kształtują go procesy związane z popytem i podażą umiejętności oraz warunki zatrudnienia, natomiast główne koncepcje określające jego funkcjonowanie stanowią obecnie podstawy dla alternatywnych idei. Jednymi z nich są teoria kapitału ludzkiego określająca zależność produktywności pracy od inwestycji w kompetencje pracownika, teoria poszukiwań opisująca proces dopasowania pracowników i pracodawców oraz teoria płac wydajnościowych mówiąca o związku wynagrodzenia z produktywnością. Na współczesny rynek pracy mają również wpływ trendy zachodzące w gospodarce globalnej, takie jak wzrost liczby ludności na świecie, starzenie się społeczeństw, niedobór siły roboczej, mechanizacja pracy, wzmożona migracja, czy tendencja do uelastyczniania form pracy, jak i ukierunkowanie gospodarek na ekologię.

Ponadto stwierdzić można, iż głównym czynnikiem transformującym procesy produkcji są dziś technologie czwartej rewolucji przemysłowej, takie jak Internet Rzeczy, sztuczna inteligencja, roboty, Chmura obliczeniowa czy analiza Big Data. Opierają się one na zintegrowanych, usieciowionych systemach wspomagających działanie i kontrolę narzędzi wykorzystywanych przy produkcji i w usługach. Ponadto technologie te wpływają na zmianę oczekiwań rynku pracy wobec pracowników, poszukującego dziś przede wszystkim odróżniających ludzi od maszyn kompetencji twórczych i analitycznych. Dodatkowo wskazuje się, że na rynek ten oddziaływają cyber zagrożenia, związane z narastającymi możliwościami zdalnego naruszenia funkcjonowania gospodarek oraz ich podmiotów, w tym ataki na łańcuch dostaw oraz poufne informacje organizacji. Ich bezpieczeństwo regulują natomiast przepisy i prawa funkcjonujące na poziomach krajowych i międzynarodowych.

Badanie rynków pracy i gospodarek Polski, Włoch i Szwecji wykazało, iż cyfryzacja w różnym stopniu wpływa na zatrudnienie. Polskę charakteryzuje najniższy poziom digitalizacji spośród omawianych krajów, odnotowuje ona jednak duże wzrosty w tym zakresie, podobnie jak jej rynek pracy, w szczególności w sektorach ICT. Włochy cechuje średni poziom ucyfrowienia gospodarczego, co w perspektywie czasu pozytywnie wpłynie na ich rynek pracy w sektorach high-tech, jednakże przez aktualne problemy na tym rynku, kraj ten znajdzie się poniżej średnich wyników UE. Szwecja natomiast odznacza się jednym z najwyższych poziomów cyfryzacji w UE i najwyższym wśród omawianych krajów, jak i najbardziej innowacyjnym, stabilnym i dobrze rokującym na przyszłość rynkiem pracy. Każda z omawianych gospodarek w najmocniejszych aspektach cyfryzacji wykazuje jednak szanse na rozwój swoich rynków pracy.

Słowa kluczowe: rynek pracy, zatrudnienie, cyfryzacja, digitalizacja, Przemysł 4.0, czwarta rewolucja przemysłowa

Zuzanna Łomża

Politechnika Gdańska, Wydział Zarządzania i Ekonomii

Abstrakt pracy licencjackiej napisanej pod kierunkiem dr hab. Małgorzaty Gawryckiej, prof. PG