Wzrost niewypłacalności oraz upadłości przedsiębiorstw w Polsce w 2017 roku - najnowsze raporty Euler Hermes i Coface

Informacja podsumowującą dwa raporty odnoszące się do zjawisk niewypłacalności firm oraz ich upadłości opracowana w Departamencie Rozwoju Gospodarczego UM WP.

Zgodnie z najnowszym komunikatem firmy Euler Hermes - wiodącego globalnego ubezpieczyciela należności handlowych - w 2017 roku można spodziewać się nawet 15-procentowego wzrostu liczby niewypłacalności przedsiębiorstw względem poprzedniego roku.

Liczba firm tracących płynność finansową jest stosunkowo duża zarówno w produkcji, jak i usługach oraz handlu, a w przekroju całego roku wzrosła także w budownictwie, pomimo tego, że branża ta przechodziła boom ekonomiczny. Podstawowym problemem przedsiębiorców są wydłużające się terminy płatności i rosnące zatory płatnicze. Trzeci kwartał tego roku zamknął się najwyższą od 5 lat (czyli od końca 2012 roku) liczbą niewypłacalności w skali jednego kwartału.

Natomiast według autorów informacji firmy Coface obecnie mamy do czynienia z największym od 5 lat wzrostem ilości upadłości firm. W pierwszej połowie 2017 r. łączna liczba upadłości i restrukturyzacji polskich firm wyniosła 387, czyli o 18 proc. więcej niż w analogicznym okresie 2016 r. (wg danych na dzień 29 czerwca br.). Najwięcej upadłości i restrukturyzacji nastąpiło w produkcji (106). Natomiast największy skok postępowań odnotowano w handlu (+ 23 proc.) oraz w budownictwie (+19 proc.).

Według Euler Hermes nie mamy do czynienia z jednym wspólnym mianownikiem kłopotów finansowych firm. Niemniej do najważniejszych powodów wzrostu niewypłacalności firm można zaliczyć:

  • Realizację przez firmy ułatwionych postępowań naprawczych zamiast restrukturyzacji. Procedura ta w przeciwieństwie do restrukturyzacji odbywa nie na koszt restrukturyzowanej firmy, ale jej wierzycieli. W wyniku takiego działania kolejne firmy w łańcuchu dostaw stają się niewypłacalne. W przypadku zastosowania postępowania naprawczego firma nie znika z rynku, jak w przypadku klasycznej upadłości likwidacyjnej, ale nie reguluje swoich zobowiązań wobec wierzycieli tak samo, jakby z niego zniknęła. Zdaniem Euler Hermes - postępowania naprawcze rzadko są skuteczne, co potwierdza fakt, iż co miesiąc mamy do czynienia z kilkoma-kilkunastoma przypadkami wygaszenia postępowania naprawczego i jego zmiany na upadłość.
  • Niską rentowność wielu przedsiębiorstw – zwłaszcza z sektora MSP, których strategia funkcjonowania na konkurencyjnym rynku polega raczej na trwaniu, aniżeli rozwijaniu się. Jak zauważają autorzy komunikatu małym firmom nie pomaga nawet zwiększająca się konsumpcja, którą odnotowujemy w polskiej gospodarce. Firmy te nie są w stanie podnosić marż, nie gromadzą też kapitału zapasowego i nie generują wartości dodanej. Są przez to podatne na zawirowania rynkowe. Także z raportu Coface wynika, że problem niewypłacalności w 2017 roku dotyczył w większości firm średnich i małych. Firmy te posiadają także stosunkowo wysokie zadłużenie zewnętrzne. Autorzy komunikatu Euler Hermes podkreślają, że obecnie mamy do czynienia z bardzo niskimi stopami procentowymi, które – czego należy się spodziewać – wcześniej czy później wzrosną. Stąd można wyrazić zaniepokojenie, że jeżeli aktualnie, przy tak niskich stopach procentowych, małe firmy nie radzą sobie z obsługą swego długu - gdyż mają niskie zyski - to co dopiero się stanie, gdy stopy procentowe wzrosną ? Takie pytanie stawiają autorzy komunikatu.  
  • Koncentrację działalności dystrybucyjnej i produkcyjnej skutkującą spadkiem liczby małych sklepów. Eksperci firmy Euler Hermes zwracają uwagę, że koncentracja, z jaką mamy do czynienia w branży detalicznej dystrybucji artykułów konsumpcyjnych pociągnęła za sobą koncentrację w hurcie, a obecnie – także w produkcji. W efekcie spada liczba małych sklepów; ich miejsce zajmują sieci i dyskonty, których udział w rynku szacuje się na ponad 60%. Pozostałe lokalne sklepy chcąc konkurować z nimi cenowo łączą się, czy też raczej dołączają do sieci zakupowych i programów afiliacyjnych wielkich dystrybutorów. Zanika więc w ten  sposób naturalny klient lokalnych producentów. Autorzy komunikatu zwracają także uwagę, że zwiększona (dzięki programom socjalnym) konsumpcja nie odwróciła trendu konsolidacji w handlu i związanych z tym problemów mniejszych podmiotów.
  • Gorsze wyniki sektora budownictwa, aniżeli wynikało to z prognoz. Według przedstawicieli Coface trudna sytuacja płynnościowa w budownictwie utrzymuje się pomimo poprawy dynamiki produkcji budowlano-montażowej. Wpływ na to mają dwa podstawowe czynniki: przychodzące ze znacznym opóźnieniem ożywienie w inwestycjach oraz wprowadzenie odwróconego VATu na usługi budowlane. Popyt na materiały budowlane, stal i usługi budowlane stopniowo rośnie, co świadczy o tym, że rynek inwestycyjny wreszcie nieco się ożywia. Samo budownictwo (łącznie z firmami wykonującymi prace budowlane) generuje aż 40% niewypłacalności. Ponadto rynek wewnętrzny nie zapewnił wystarczających dla utrzymania płynności przepływów finansowych, co negatywnie wpływa na płynność nie tylko producentów materiałów budowlanych oraz inwestycyjnych, ale także art. konsumpcyjnych (producenci żywności, leków, obuwia, ubrań, kosmetyków itp. wyrobów).

Raporty Euler Hermes i Coface a sytuacja w województwie pomorskim.

Informacje zawarte w komunikacie wykazują związki z sytuacją ekonomiczną województwa pomorskiego, głównie w odniesieniu do kondycji MSP. Zwraca się uwagę, że pomimo dużej liczby firm działających na Pomorzu oraz wysokich notowań w rankingach przedsiębiorczości (II miejsce w skali kraju w rankingu PARP) wiele z nowo założonych podmiotów jest likwidowanych w przeciągu roku. W 2015 roku na 11,20 firm powstałych na 1000 mieszkańców - 8,81 firm było zlikwidowanych. Niemniej jednak sytuacja w naszym województwie jest pod tym względem dużo lepsza niż przeciętnie dla kraju. Najwięcej nowych firm powstaje w branży budownictwa oraz handlu hurtowego i detalicznego. Z kolei zgodnie z informacjami Coface w województwie pomorskim od stycznia do kwietnia 2017 roku zarejestrowano 17 upadłości i restrukturyzacji przedsiębiorstw, co stanowi wzrost o 5 w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Jest to jednak wynik znacznie lepszy od średniej krajowej. Dla przykładu w województwie mazowieckim w omawianym okresie zanotowano aż 76 upadłości.

W branży budownictwa w 2016 roku dominowały negatywne oceny w zakresie koniunktury gospodarczej, co również pokrywa się z przytaczanymi raportami. Z kolei pozytywnie w stosunku dla średnich krajowych kształtowały się w naszym województwie relacje w odniesieniu do takich wskaźników jak nakłady inwestycyjne MSP oraz ich działalność eksportowa.  

 

Informacja o Euler Hermes.

Firma jest częścią międzynarodowej grupy ubezpieczeniowo-finansowej, która zajmuje się m.in. ubezpieczeniami należności, windykacją, gwarancjami ubezpieczeniowymi oraz oceną kondycji finansowej podmiotów gospodarczych. 

Euler Hermes działa na polskim rynku od 1998 roku. Początkowo pod nazwą Hermes Serwis Ubezpieczeń Kredytowych Sp. z o. o., prowadziła działalność jako agent TU Allianz Polska S.A. Od 2004 roku, na podstawie licencji wydanej przez Ministerstwo Finansów RP, firma działa samodzielne jako Towarzystwo Ubezpieczeń Euler Hermes S.A. Od tego czasu branża ubezpieczeń należności w Polsce znacznie się rozwinęła, a firma dostosowała swoje produkty do potrzeb polskich przedsiębiorców. Dzięki obecności w strukturach grupy o międzynarodowym zasięgu firma wspiera swoich klientów również poza granicami naszego kraju.

Informacja o Coface.

Firma jest światowym liderem na rynku ubezpieczeń należności, zapewnia przedsiębiorstwom ochronę przed ryzykiem braku płatności, wspomagając ich rozwój.  Coface jest spółką zależną grupy inwestycyjno-finansowej Natixis, należącej do drugiej co do wielkości francuskiej grupy bankowej BPCE. Coface w Polsce, jako jedyna taka instytucja finansowa na rynku, pomaga klientom minimalizować skutki ryzyka handlowego wykorzystując synergię 4 usług: ubezpieczenia należności, faktoringu, informacji o kontrahentach i windykacji.

Wróć