Podsumowanie projektu Artykuł 61. Dobre praktyki.
Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Gdańsku w okresie 1.06.2015 – 31.12.2015 realizowało projekt pn. Artykuł 61. Dobre praktyki. w partnerstwie z Urzędem Miejskim w Gdańsku.
W projekcie udział wzięło 60 uczestników (4 grupy po 15 osób) z województwa pomorskiego – urzędników państwowych i samorządowych odpowiedzialnych za udostępnianie informacji publicznej, zawodowych dziennikarzy mediów lokalnych i dziennikarzy obywatelskich oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych. Spotkania odbywały się na terenie Gdańska, Słupska oraz Człuchowa.
Nadrzędnym celem projektu był wzrost wiedzy, umiejętności wykorzystania i poziomu świadomości wśród przedstawicieli jednostek administracji, mediów oraz organizacji pozarządowych o prawie każdego obywatela do dostępu do informacji publicznej, wynikających z tego tytułu korzyści oraz roli mediów oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych w podnoszeniu świadomości na temat przysługujących praw w tym zakresie wśród czytelników oraz środowiska, w którym funkcjonują.
Działania w ramach projektu:
– warsztaty szkoleniowe,
– stworzenie modelu współpracy na płaszczyźnie urząd-społeczeństwo, w kontekście dostępu do informacji publicznej
– seminarium podsumowujące.
Spotkanie podsumowujące zostało zorganizowane 9.12.2015 na sali konferencyjnej przy restauracji Cała Naprzód w budynku Ośrodka Kultury Morskiej – Narodowe Muzeum Morskie. Na seminarium zostali zaproszeni uczestnicy projektu, kadra trenerska, biuro projektu, osoby zaangażowane (m.in. ewaluatorki, twórca modelu współpracy), członkowie Zarządu Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddział w Gdańsku, przedstawiciele współpracujących instytucji publicznych oraz lokalnych organizacji pozarządowych.
Podczas seminarium oprócz podsumowania projektu, pokazu realizacji zdjęciowej oraz uroczystego wręczenia dyplomów odbyła się również debata, dotycząca problematyki dostępu do informacji publicznej, którą poprowadzili dr Jarosław Och wraz z Redaktorem Adamem Kasprzyk. Gośćmi debaty byli:
* Pan Tomasz Nadolny, Doradca Prezydenta Miasta Gdańska i Pełnomocnik ds. Innowacji w Urzędzie Miejskim w Gdańsku, odpowiedzialny za politykę otwartości danych w Urzędzie Miejskim;
* Pan Andrzej Skiba, doktorant na Uniwersytecie Gdańskim, prawnik i politolog
* Pan Jacek Gibała, Przewodniczący Obywatelskiego Biura Interwencji – Ogólnopolskiej Organizacji Obywatelskiej z Sopotu.
Wnioski z seminarium podsumowującego (Autor: dr Jarosław Och):
1. Informacja publiczna zawarta w art. 61 Konstytucji RP oraz w Ustawie z 6.IX 2001 r. o dostępie do informacji publicznej staje się obecnie niezbędnym standardem funkcjonowania nowoczesnego, zorientowanego na zaangażowanie obywateli w proces decyzyjny, państwa demokratycznego. Jest jego składnikiem i podstawowym komponentem ustrojowo – prawnym, który determinuje praktykę funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego.
2. Konstytucyjna zasada dostępu do informacji publicznej (art.61) koresponduje z innymi zasadami Konstytucji RP – zasadą państwa jako wspólnego dobra wszystkich obywateli (art. 1), zasadą demokratycznego państwa prawa (art. 2), zasadą legalizmu (art. 7), zasadą wolności mediów (art. 14). Zasadne jest więc twierdzenie, że norma prawna zawarta w art. 61 jest fundamentem ustroju państwa polskiego.
3. W celu zwiększenia świadomości obywateli RP, w zakresie przysługujących im praw i wolności ( w tym w zakresie prawa do informacji publicznej) wydaje się zasadne wzmocnienie roli mediów publicznych w zakresie wypełniania misji edukacji obywatelskiej, szczególnie poprzez promowanie świadomości prawnej, prowadzenia działań informacyjnych oraz kreowanie zainteresowania możliwościami korzystania z praw konstytucyjnych obywateli.
4. Istotną rolę w działaniach edukacyjno-informacyjnych warto przypisać placówkom edukacyjnym i oświatowym:
- warto podjąć dyskusję nad konicznością wprowadzenia do podstawy programowej przedmiotu Wiedza o społeczeństwie treści z zakresu istoty dostępu do informacji publicznej,
- warto wprowadzić zagadnienia podjęte w art. 61 Konstytucji RP do podręczników WOS,
- niezbędne wydaje się również powiązanie w procesie edukacji szkolnej teorii z praktyką, która umożliwi uczniom realne sprawdzenie możliwości wynikających z brzmienia art. 61 Konstytucji RP,
- należy podjąć działania edukacyjne ukierunkowane na nauczycieli, których celem będzie wyposażenie ich w wiedzę teoretyczną oraz praktyczną związaną z dostępem do informacji publicznej,
- należy w proces edukacyjno-informacyjny włączyć i wykorzystać dydaktycznie środowiska praktyków w dziedzinie dostępu do informacji publicznej oraz środowiska związane z organizacjami pozarządowymi,
- celowe wydaje się również zaangażowanie powyższych środowisk w dzieło kształcenia urzędników, odpowiedzialnych za praktykę realizacji art. 61 Konstytucji RP ( w trakcie dyskusji okazało się , że problemy w dostępie do informacji publicznej najczęściej wynikają z braku kompetencji urzędników , a nie ze złej ich woli),
5. Zarówno obywatele, jak również urzędnicy nie są stroną sporu w zakresie dostępu do informacji publicznej. Obie strony winny reprezentować dbałość o praktyczny wymiar dostępu do informacji publicznej – urzędnicy nie powinni jej reglamentować i traktować dociekliwego petenta jak zło konieczne, zaś obywatel nie powinien swoimi działaniami (nierzadko wynikającymi z rywalizacji politycznej )doprowadzać do swoistego paraliżu urzędu – im więcej informacji publicznych dostępnych w przestrzeni publicznej tym mniej pracy dla Urzędu i jego pracowników.
POBIERZ MODEL:
OBEJRZYJ GALERIĘ ZDJĘĆ Z SEMINARIUM PODSUMOWUJĄCEGO 9.12.2015